De eerste zinnen uit Neem nooit een beste vriend: “Toen ik Sergio voor het eerst ontmoette, vorig jaar in de derde, zag het er eigenlijk naar uit dat hij mijn ergste vijand zou worden. Dat lag ook een beetje aan mijzelf. Ik had namelijk last van vooroordelen. (Grote vooroordelen.) Kan je beter niet hebben als je toevallig in een 3-vmbo-klas van een totaal onbekende school belandt.”
De 61-jarige Erna Sassen schreef in 2021 het verbluffende young-adult boek ‘Zonder titel’. In dit rauwe en confronterende meesterwerk maakten we kennis met de 15-jarige Joshua. Zijn ouders zijn gescheiden en hij mist zijn soulmate Zivan, die met haar ouders is teruggekeerd naar haar geboorteland Irak. Dit boek won de Nienke van Hichtumprijs 2021. De jury schreef: ‘Sassen heeft zich ontwikkeld tot een schrijver die de stem van de puber als geen ander weet te vangen.’ Hiermee zijn we het volmondig eens. Sassen slaagt erin om échte jongeren te portretteren, met hun diversiteit en onstuimigheid. In 2023 verscheen de ijzersterke opvolger ‘Neem nooit een beste vriend’.
Het woord is opnieuw aan de verlegen en kunstzinnige Joshua. Hij is naar vmbo-3 gegaan waar een ruwe sfeer hangt. Hij komt er in aanraking met Sergio en Dylan: brutale en intimiderende hangjongeren. Joshua zoekt zijn weg en wordt verliefd op Lindsey. Intussen glijdt zijn zus Kato steeds verder weg in een eetstoornis.
Met een spel van grote, vette en cursieve letters afgewisseld met schitterende illustraties treed je weergaloos binnen in het chaotische en onzekere puberbrein van Joshua. De uitlaatklep van Joshua – tevens de rode draad in het boek – is tekenen en schetsen. Deze afbeeldingen, prachtig getekend en geschilderd door Martijn van der Linden tillen het boek naar een hoger niveau. De boeiende verwijzingen naar echte kunstwerken (De schreeuw, Meisje met de parel …) geven het boek een extra cachet.
Taboeloos en authentiek
Het is een actueel boek. De beklijvende uitdagingen waar jongeren voor komen te staan, pakken je bij de keel: pesten, sekswerk, porno, eerste keer seks, eetstoornis, huiselijk geweld, agressie, lockdown, vooroordelen… Sassen gaat niets uit de weg en schrijft eerlijk en taboeloos, weg van moralisering of verbloeming. Humor brengt luchtigheid in het boek.
‘Zonder titel’ en ‘Neem nooit een beste vriend’ is young-adult literatuur van de bovenste plank: ontwapenend en authentiek! Beide boeken zijn afzonderlijk te lezen maar het is een aanrader om ze na elkaar te lezen. We hopen dat Sassen nog niet uitverteld is over Joshua!
“Ik loog een beetje toen ik zei dat ik mijn hele leven vóór Sergio en Dylan nooit een vriend heb gehad? Ik had er één. De aller- allerbeste vriend van de wereld. Maar zij werd op haar vijftiende uitgehuwelijkt aan haar neef in Irak. Ze heet Zivan en ik doe er nog elke dag mijn best voor om haar te ‘vergeten’, uit mijn hoofd te zetten, niet aan haar te denken, niet verdrietig om haar te zijn.” (p. 161)
Voor lezers vanaf 15 jaar.
