De eerste zinnen uit Ghost: “Check dit. Ene Andrew Dahl heeft het wereldrecord ballonnen opblazen… met zijn neus. Yep. Echt waar. Geen idee hoe hij erachter kwam dat-ie die bijzondere gave had, en ik kan me niet eens voorstellen hoeveel snot er in die ballonnen moet zitten, maar hé, het is een ding en niemand kan het zo goed als Andrew.”
Check dit. De 12-jarige Castle Cranshaw (bijnaam: Ghost) is verzot op zonnebloempitten en droomt van een leven als basketballer en is houder van het wereldrecord ‘meeste wereldrecords weten’. Tot daar de weinig bijzondere omschrijving van een doorsnee jeugdige. Maar check dit; drie jaar geleden richtte Ghosts vader een pistool op hem en zijn moeder. Die avond leerde Ghost rennen. Sindsdien heeft hij zijn vader nooit meer gezien. Met deze traumatische gebeurtenis is de toon meteen gezet. Ja, dit is een innemend boek dat je verder wil lezen.
Na het wereldrecord voor de snelste selectiewedstrijd ooit, een hoofdstuk dat erg vermakelijk leest, is de coach van atletiekteam de Defenders onder de indruk van het looptalent van Ghost en sluit Ghost zich aan bij het hardloopteam. Maar dit loopt niet van een leien dakje. Ghost is een kwetsbare jongen: hij heeft veel aanvaringen op school, loopt niet makkelijk in het gareel en z’n gedachten slaan soms op hol. Hij groeit op in armoede, in een achterstandswijk en voelt zich vaak buitengesloten.
Wereldrecord voor…
Hardlopen en wereldrecords lopen als een rode draad doorheen het boek. Elk hoofdstuk heeft als titel ‘wereldrecord voor’ (wereldrecord voor het vaakst wegrennen op één dag…). Reynolds vindt hiermee een mooie balans tussen zware onderwerpen (opgroeien in armoede, geweld in een gezin…) én ontroering, luchtigheid en humor die ontladend werken. Het lopen is een mooie metafoor. Ghost loopt weg van zijn verleden en loopt naar een andere toekomst; naar een betere versie van zichzelf. Mensen die in hem geloven, komen op zijn pad (zoals coach Coach, bevriende kruidenier meneer Charles…). Het open einde houdt het boek geloofwaardig, ook dat is een knappe keuze van de auteur.
Kinderen laten weten dat ze gezien worden
De 39-jarige zwarte, Amerikaanse auteur Reynolds zelf las voor het eerst een boek toen hij zeventien was. Hij kwam maar weinig verhalen tegen waarin hij zichzelf herkende. In een interview met Bas Maliepaard zei hij: “In de boeken die ik op school kreeg, zocht ik tevergeefs naar mezelf. Ik miste een gezicht en een stem als de mijne. Het was idioot om van ons te verwachten dat wij een relatie zouden opbouwen met de literatuur, terwijl die niets met ons te maken had. Ik voelde dat ik niet bestond in die boeken en dat de mensen die deze boeken schreven blijkbaar vonden dat ik niet bestond in de wereld. Waarom zou ik daaraan meedoen? ” Met zijn boeken wil hij daar – als ervaringsdeskundige – verandering in brengen. Hij wil kinderen laten weten dat ze gezien worden. Voor kinderen die deze wereld niet van nabij kennen, openen zijn boeken de ogen.
Krachtige en innemende boeken over het échte leven
Reynolds maakt het de lezers niet te makkelijk: “Ik wil boeken maken waarvan kinderen het gevoel krijgen dat ze die aandachtig moeten lezen. Ik vind het leuk om het vuurtje van de verbeelding en het kritisch lezen op te stoken”. Zijn vlotte schrijfstijl is geïnspireerd door raps en street culture en bulkt van de directe taal en levendige dialogen. Er bestaan maar weinig doorleefde, empathische jeugdboeken met hoofdpersonen van kleur, zoals die van Reynolds. Ghost is dan ook een echte aanrader voor jongeren die een sterk boek over het échte leven willen lezen.
Marie Postema werd genomineerd voor de Filter Vertaalprijs voor haar schitterende vertaling van het boek.
“‘Mijn vader zit in de gevangenis omdat hij geprobeerd heeft mijn moeder en mij neer te schieten,’ stootte ik uit. En voordat iemand kon reageren stak ik mijn hand uit voor mijn bestek. Lu liet zijn vork zakken. Patty liet haar mes zakken. Sunny hield op met drinken. Coach drukte met open mond alles in mijn hand. En ik voelde me… goed. Anders. Ik had het gevoel dat ze me zágen.” (p. 127)
Voor lezers vanaf 10 jaar.
